2024 ABD Başkanlık seçimleri için en büyük gün olan Süper Salı yaklaşıyor. 5 Mart’ta 15 eyalet ve bir bölgede seçmenler başkan adaylarını seçecek.
Süper Salı’nın Joe Biden ve Donald Trump‘ın güçlü ve zayıf yönlerine dair bir fikir vermesi bekleniyor.
Süper Salı nedir?
Süper Salı, çoğu eyaletin başkanlık ön seçim takviminde oy kullandığı gündür.
Alabama, Alaska, Arkansas, California, Colorado, Maine, Massachusetts, Minnesota, Kuzey Carolina, Oklahoma, Tennessee, Texas, Utah, Vermont, Virginia ve ABD toprağı olan Amerikan Samoası’nda aday belirleme yarışmaları yapılacak.
Cumhuriyetçiler bu 15 eyaletin tamamında, Demokratlar ise Alaska hariç aynı eyaletlerde oy kullanacak. Amerikan Samoası’nda da parti grup seçimleri yapılacak.
Ayrıca birkaç haftadır postayla devam eden Iowa’daki Demokrat yarışının sonuçları da elde edilecek.
Ön seçimler nasıl işliyor?
ABD Anayasası’nda ön seçimlerin nasıl yapılacağına dair herhangi bir düzenleme yok.
Ancak eyalet yasalarına göre ön seçimler iki farklı şekilde yapılabiliyor. İlki “caucus” olarak bilinen ve az sayıda eyalette eyalet düzeyinde yapılan parti toplantılar. Oy kullanılmayan bu toplantılarda katılımcılar destekledikleri adaylar için ayrılan bölgeye geçiyor ve burada yapılan sayım sonucunda hangi adayın daha çok destek aldığı belirleniyor.
Eyalet yasalarına göre ikinci yol usulü ise “primaries” olarak bilinen ve oy kullanılan ön seçimler. Gizli oy kullanılan bu seçimlerde genellikle sadece Cumhuriyetçi Parti üyeleri oy kullanabiliyor.
Kazandıkları oy sayısına bağlı olarak, her adaya Temmuz ayındaki ulusal kongrede kendilerini temsil edecek belirli sayıda delege veriliyor. Yapılan ön seçimler sonucunda en yüksek sayıda delegenin desteğini alan isim, partinin başkan adayı oluyor. Başkan adayı, partinin büyük kurultayında resmi olarak açıklanıyor.
Kaç delege gerekiyor?
Süper Salı’da ise bu delegelerin yaklaşık üçte biri belirlenmiş olacak. Trump’ın kampanyası, Süper Salı’da 773 delege kazanacağını ve Mart ayında adaylığı kesinleştireceğini öngörüyor. Trump’ın şu anda 244, Cumhuriyetçi rakibi Nikki Haley‘nin ise 43 delegesi bulunuyor.
Cumhuriyetçilerin adaylığını kazanmak için en az bin 215 delege gerekirken, Demokratlar için bu sayı bin 968.
Trump’ı bekleyen tehlike
Anketlerde önde gittiği görülen Trump’ın Haley’i yarış dışı bırakması öngörülüyor.
Ancak Haley, şimdiye kadar yapılan bir dizi adaylık oylamasında sadece bir zafer elde etmesine ve bağışçılarının desteğini azaltmasına rağmen hâlâ ayakta.
Süper Salı, Trump’ın seçimlere doğru şansının ne olduğunu gösterecek son şan olabilir.
Bugüne kadarki bazı yarışmalarda Trump, üniversite eğitimi almış banliyö sakinlerini kazanmakta zorlandı. Bu da Beyaz Saray’a dönüş hayallerini suya düşürebilir.
Biden’da durum ne?
Joe Biden, kongre üyesi Dean Phillips ve kişisel gelişim yazarı Marianne Williamson‘ın uzun süreli meydan okumalarına rağmen partisinin adaylığını garantilemeye kesin gözüyle bakıyor.
Biden’ın kampanyası 27 Şubat’ta Michigan’da, başkanın İsrail’e verdiği destek nedeniyle yapılan protesto oylaması kampanyası sırasında seçmenlerin yüzde 13’ünün kendilerini “bağlılıklarını yitirmiş” ilan etmesiyle bir gerileme yaşadı.
Süper Salı günü diğer eyaletlerde de benzer protesto oyları için son dakika kampanyaları düzenleniyor. California, Colorado, Kuzey Carolina, Minnesota ve Vermont bu tür çabaların sürdüğü eyaletler arasında yer alıyor.
Sonucu ne zaman öğreneceğiz?
Oylamalar altı zaman diliminde gerçekleştiği için nihai sonuç hemen bilinemeyecek.
Sonuçlar, akşamın erken saatlerinde doğu yakasında sandıklar kapandıkça gelmeye başlayacak.
